Toksyczny związek – kiedy miłość niszczy.

W czasie, gdy poznajemy różne osoby i wchodzimy w związki, czasami trafiamy na takie, które zamiast sprawiać radość, przynoszą smutek i problemy.. Mówi się, że miłość jest ślepa, ale czy czasem nie staje się również głucha na alarmujące sygnały, że coś jest nie tak?

Co to jest toksyczny związek?

Toksyczny związek to taki, w którym jedna lub obie strony doświadczają negatywnych, a często i destrukcyjnych emocji, które dominują i zatruwają relację. Jest to rodzaj interakcji między partnerami, gdzie występują elementy takie jak nadmierne krytykowanie, brak wsparcia, kontrolowanie zachowania drugiej osoby, manipulacja czy nawet emocjonalne lub fizyczne nadużycia.

W toksycznych związkach często znajdziemy niezdrowe wzorce zachowań, które mogą być wynikiem głęboko zakorzenionych problemów psychologicznych jednej lub obu stron. Na przykład, osoba z niską samooceną może wydawać się przyciągana przez partnerów, którzy potwierdzają jej negatywny obraz siebie, podczas gdy osoba z lękiem przed samotnością może tolerować toksyczne traktowanie, ponieważ boi się bycia samej.

Toksyczność w związku może być również powielaniem niezdrowych wzorców z dzieciństwa lub wynikiem nieumiejętności zdrowego komunikowania się i rozwiązywania konfliktów. W toksycznej dynamice często obserwuje się też współuzależnienie, gdzie jedna osoba czuje, że jej wartość i dobrostan są uzależnione od drugiej osoby, nawet jeśli ta relacja jest szkodliwa.

Co istotne, toksyczny związek nie zawsze jest łatwy do rozpoznania dla osób w nim będących, ponieważ niektóre destrukcyjne zachowania mogą być subtelne lub zmienne. Dlatego też kluczowe jest świadome zwracanie uwagi na to, jak relacja wpływa na samopoczucie obu partnerów i czy wspiera ich wzrost osobisty, czy wręcz przeciwnie – ogranicza i sprawia ból.

Jak rozpoznać toksyczny związek?

Jak rozpoznać, że nasza relacja przemieniła się w toksyczny mariaż? Oto kilka sygnałów alarmowych:

1. Krytyka i poniżanie: partner nie szczędzi ci kąśliwych uwag na temat twojej osoby, wyglądu czy zachowania.
2. Izolacja: zauważasz, że twój świat coraz bardziej się kurczy i ogranicza do jednej osoby.
3. Utrata poczucia siebie: zapominasz, kim jesteś i czego chcesz, a twoje potrzeby i pragnienia znikają w cieniu partnera.
4. Wzorce kontroli: twoje życie jest dyrygowane przez kaprysy drugiej połówki – co możesz robić, z kim się widzieć, jak wydawać pieniądze.
5. Emocjonalne rollercoastery: twój związek to nieustający tor emocjonalnych wzlotów i upadków.

Kto wchodzi w toksyczne związki?

Trwanie w toksycznym związku może być wynikiem różnych psychologicznych mechanizmów, które często nieświadomie popychają nas w ramiona destrukcyjnych relacji.

Lęk przed samotnością jest potężnym motywatorem ludzkich działań. W głębi nas istnieje pradawny instynkt społeczny, który nakazuje nam szukać i utrzymywać bliskość z innymi ludźmi. Kiedy perspektywa samotności zagląda nam w oczy, lęk ten może skłonić nas do pozostawania w związkach, które są dalekie od ideału. Paradoksalnie, trwanie w toksycznym związku jest rodzajem samotności w duecie, gdzie emocjonalna więź nie przynosi poczucia zrozumienia, akceptacji i bezpieczeństwa.

Niska samoocena to kolejny czynnik, który może nas uwięzić w destrukcyjnym związku. Często wynika z wczesnych doświadczeń w życiu, gdzie krytyka lub odrzucenie mogły zostać wewnętrznie przetłumaczone na przekonanie o własnej nieadekwatności. Kiedy ktoś wierzy, że nie zasługuje na szacunek i miłość, może tolerować zachowania, które potwierdzają tę toksyczną wiarę, a przez to dalej obniżają samoocenę. To błędne koło autodestrukcyjnych przekonań i zachowań, które potęguje toksyczność relacji.

Ważnym aspektem są również wzorce z dzieciństwa. Psychologia wskazuje, że wczesne relacje z rodzicami lub opiekunami stają się modelem, na podstawie którego kształtujemy nasze późniejsze związki. Jeśli wzory te były pełne konfliktów, manipulacji czy emocjonalnego zaniedbania, mogą nieświadomie stać się ‘normalnością’, do której dążymy jako dorośli. Dzieje się tak, ponieważ ludzki mózg ma tendencję do powtarzania tego, co jest znane – nawet jeśli to ‘znane’ jest niezdrowe.

Przymus powtarzania to koncepcja psychoanalityczna, która opisuje naszą skłonność do rekonstruowania przeszłych, często traumatycznych doświadczeń w obecnym życiu. W kontekście toksycznych związków może to oznaczać, że nieświadomie szukamy partnerów, którzy odgrywają znane nam z dzieciństwa role, wierząc, że tym razem będziemy w stanie ‘naprawić’ scenariusz i zmienić jego zakończenie na szczęśliwe.

Strach przed zmianą również jest kluczowym czynnikiem. Choć toksyczne relacje są bolesne, przewidywalność dysfunkcji może być pocieszająca w porównaniu z nieznanym, które niesie ze sobą zmiana. Ludzie mogą boleśnie doświadczać znanego bólu, niż ryzykować nowym, nieznanym szczęściem.

Manipulacja i współuzależnienie często idą w parze z toksycznymi związkami. Osoba w pozycji dominującej może używać różnych technik manipulacji, takich jak gaslighting, by zasiać w partnerze wątpliwość co do własnego postrzegania rzeczywistości. Partner, który jest manipulowany, może rozwinąć formę współuzależnienia, gdzie jego poczucie wartości i emocjonalny dobrostan stają się zależne od kaprysów i zachowań drugiej strony.

Podsumowując, toksyczne związki są często skomplikowaną mieszanką wielu psychologicznych skłonności i wzorców. Aby się z nich uwolnić, ważne jest zrozumienie tych mechanizmów, praca nad własną samooceną, uzdrawianie starych ran i budowanie zdrowszych, bardziej wspierających relacji. Czasami najtrudniejszym, ale zarazem najważniejszym krokiem jest uświadomienie sobie, że jest się w toksycznym związku i podjęcie decyzji o zmianie.

Jeśli czujesz, że Twój związek może być toksyczny, nie wiesz czy Cię buduje czy niszczy i czy ma przyszłość, zapraszamy Cię na webinar, który odbędzie się już 13 listopada, o godzinie 18.00. Spotkanie online zatytułowane „Związki budujące i niszczące. Czy Twój związek ma przyszłość?” to przestrzeń, gdzie wspólnie będziemy dążyć do zrozumienia dynamik panujących w różnych formach związków.

Podczas webinaru prowadząca, Dr hab. Profesor Lubelskiej Akademii WSEI  Wioletta Tuszyńska – Bogucka, zajmie się tematami, które pomogą Ci rozpoznać, czy Twoja relacja wspiera wzrost i dobrostan, czy też wpływa na Ciebie destrukcyjnie. Będzie to czas na refleksję oraz zdobycie praktycznej wiedzy na temat budowania zdrowych fundamentów dla przyszłości Twojej relacji.

Zostaną omówione strategie komunikacji, które pomagają rozwiązywać konflikty, zastanowimy się, jak ustalać granice i nauczymy się, jak pielęgnować związek oparty na wzajemnym szacunku i wsparciu. Nie zabraknie również porad, jak bezpiecznie wyjść z relacji, która przynosi więcej cierpienia niż radości, oraz jak odbudować poczucie własnej wartości po takim doświadczeniu.

Zachęcamy do zarezerwowania miejsca już dziś, gdyż liczba uczestników jest ograniczona. To może być ten pierwszy, decydujący krok ku zdrowszej i bardziej satysfakcjonującej przyszłości w Twoim życiu uczuciowym. Aby wziąć udział, zarejestruj się na naszej stronie [link do rejestracji]. Dołącz do nas i odkryj, czy Twój związek ma szansę rozkwitnąć na nowo, czy też nadszedł czas, aby odważnie ruszyć dalej. Czekamy na Ciebie!

Do zobaczenia! Do usłyszenia!

Zespół PsychoPark.pl