Spis treści
Trauma to nie tylko emocjonalne przeżycie – jej skutki często manifestują się w ciele, prowadząc do różnych dolegliwości fizycznych, takich jak napięcie mięśniowe, problemy trawienne czy chroniczne zmęczenie. Nasz organizm zapamiętuje traumatyczne doświadczenia, a układ nerwowy może pozostać w stanie ciągłego pobudzenia, nawet gdy zagrożenie już minęło. W tym artykule dowiesz się, jakie objawy mogą świadczyć o nierozwiązanej traumie, jak wpływa ona na ciało oraz jakie metody mogą pomóc w jej uwolnieniu.
Trauma – co to jest?
Trauma to doświadczenie, które wykracza poza zwykłe stresujące sytuacje życiowe. Obejmuje ona wydarzenia, które są skrajnie przerażające lub emocjonalnie wyczerpujące. Często jest wynikiem doświadczeń, takich jak przemoc, wypadki, utrata bliskich, wojna czy katastrofy naturalne. Trauma psychiczna jest ściśle powiązana z reakcjami somatycznymi i może prowadzić do różnych zaburzeń fizycznych.
Warto zaznaczyć, że zaburzenie to nie dotyczy jedynie jednostki, ale może mieć też wpływ na całe rodziny oraz wspólnoty. W kontekście społecznym, stopień wrażliwości na traumatyczne wydarzenia różni się w zależności od kontekstu kulturowego, osobistych doświadczeń oraz wsparcia społecznego.
Jeśli interesują Cię zagadnienia psychosomatyki i tego, w jaki sposób emocje objawiają się w ciele, zapraszamy Cię na webinar “Zaburzenia psychosomatyczne – kiedy ciało mówi o emocjach”, który 9 kwietnia poprowadzi dla nas Zofia Masłowska. Po więcej informacji KLIKNIJ TU.
Jak trauma objawia się w ciele?
Badania pokazują, że osoby doświadczające traumy często cierpią na różne dolegliwości somatyczne, które nie mają oczywiście medycznego uzasadnienia. Objawy te mogą obejmować bóle mięśni, chroniczne zmęczenie, problemy z układem pokarmowym, bóle głowy oraz wiele innych dolegliwości fizycznych. W artykule tym dowiesz się, jakie objawy mogą świadczyć o nierozwiązanej traumie oraz jakie mechanizmy biologiczne stoją za tymi reakcjami.
Trauma psychiczna zapisuje się w ciele na wiele sposobów. Zgodnie z teorią poliwagalną Stephena Porgesa, układ nerwowy reaguje na zagrożenie w różnorodny sposób. Obejmuje to mechanizmy walki, ucieczki lub zamrożenia, które adaptacyjnie mogą być korzystne w obliczu bezpośredniego zagrożenia. Jednak w przypadku intensywnego lub długotrwałego zagrożenia, organizm może pozostać w stanie chronicznego pobudzenia, co negatywnie wpływa na funkcjonowanie różnych układów w ciele.
Reakcje organizmu na traumę – mechanizmy obronne
Główne mechanizmy odpowiedzi na traumę obejmują te podane poniżej:
– Reakcja walki: osoby reagujące w ten sposób mogą stawać się nadmiernie aktywne, czując potrzebę walki z zagrożeniem. Może się to objawiać zwiększoną agresywnością lub potrzebą dominacji w sytuacjach społecznych.
– Reakcja ucieczki: ta reakcja często wiąże się z próbą unikania sytuacji, które przypominają traumatyczne doświadczenia. Osoby mogą unikać pewnych miejsc, ludzi lub sytuacji, które wywołują nieprzyjemne wspomnienia.
– Reakcja zamrożenia: jest to mechanizm obronny, który może prowadzić do oderwania się od ciała i emocji. Osoby mogą doświadczać uczucia paraliżu emocjonalnego, co utrudnia działanie w codziennym życiu.
Jeśli interesują Cię zagadnienia psychosomatyki i tego, w jaki sposób emocje objawiają się w ciele, zapraszamy Cię na webinar “Zaburzenia psychosomatyczne – kiedy ciało mówi o emocjach”, który 9 kwietnia poprowadzi dla nas Zofia Masłowska. Po więcej informacji KLIKNIJ TU.
Objawy traumy w ciele – na co zwrócić uwagę?
Objawy traumy mogą manifestować się na wiele sposobów. Poniżej przedstawiamy zestawienie najczęściej występujących objawów somatycznych traumy:
Napięcie mięśniowe i bóle ciała. Osoby cierpiące na ten rodzaj zaburzenia często skarżą się na chroniczne napięcie mięśniowe oraz ból w karku, plecach czy szczęce. Tego rodzaju napięcie może prowadzić do ograniczenia ruchomości i zwiększać ryzyko kontuzji.
Zaburzenia trawienia. Wiele osób doświadcza problemów z układem pokarmowym, w tym zespołu jelita drażliwego, chronicznych zaparć lub biegunek. Stres związany z traumą może znacząco wpłynąć na równowagę mikrobioty jelitowej i funkcjonowanie przewodu pokarmowego.
Problemy z oddychaniem. Uczucie duszności, płytki oddech czy ataki paniki mogą być wywołane przez traumę. To zjawisko często prowadzi do uczucia braku kontroli nad ciałem i emocjami.
Chroniczne zmęczenie. Osoby z traumą często czują się zmęczone mimo wystarczającej ilości snu. Chroniczny stres związany z tym zaburzeniem może prowadzić do wyczerpania psychicznego i fizycznego, co znacznie osłabia zdolność do regeneracji organizmu.
Trudności ze snem. Bezsenność lub nawracające koszmary nocne są częstymi objawami. Zjawisko to może prowadzić do permanentnego zmęczenia, co wpływa negatywnie na codzienne funkcjonowanie.
Nagłe skoki ciśnienia. Często związane z wahaniami emocjonalnymi, mogą prowadzić do epizodów panicznych. Uczucie paniki i lęku mogą być nasilenie przy niewielkich bodźcach środowiskowych.
Przyspieszona akcja serca. Może być to objawem niepokoju lub stresu. Szybkie tętno w sytuacjach, które nie są bezpośrednio niebezpieczne, może wskazywać na problemy emocjonalne wynikające z przeszłych traum.
Wpływ traumy na układ nerwowy – dlaczego organizm jest w stanie gotowości?
Układ nerwowy osób po traumie często pozostaje w stanie nadmiernego pobudzenia. Objawia się to m.in. nadwrażliwością na bodźce, problemami z koncentracją oraz uczuciem ciągłego niepokoju. Osoby borykające się z traumą mogą doświadczać trudności w utrzymaniu uwagi, co wpływa na ich wydajność w pracy czy szkole.
Chcesz dowiedzieć się więcej jak emocje wpływają na ciało? Zapraszamy Cię na webinar, który odbędzie się 9 kwietnia 2025 w psychopark.pl. Kliknij w zdjęcie, aby dowiedzieć się więcej:
Osoby doświadczające tego stanu mogą reagować na codzienne sytuacje intensywnie emocjonalnie. To może prowadzić do unikania sytuacji społecznych, co w konsekwencji prowadzi do izolacji i poczucia osamotnienia. Kiedy otoczenie generuje znane bodźce traumatyczne, reakcja na nie może być ekstremalna i nieadekwatna do sytuacji.
Czy można uwolnić traumę z ciała? Skuteczne metody terapii
Choć objawy somatyczne traumy mogą być uciążliwe, istnieją skuteczne metody pracy z ciałem, które pomagają w ich redukcji. Wśród najbardziej uznawanych technik znajdują się te opisane poniżej:
Techniki oddechowe. Ćwiczenia oddechowe, takie jak głębokie oddychanie lub medytacja oddechowa, mogą pomóc w redukcji objawów lękowych i napięcia emocjonalnego. Regularne praktykowanie tych technik może również poprawić zdolność do radzenia sobie ze stresem.
Terapia somatyczna. Podejście to koncentruje się na pracy z ciałem w celu uwolnienia zablokowanej energii i emocji. Terapeuci mogą zastosować różne techniki, w tym masaż, aby pomóc pacjentowi zintegrować doświadczenia traumatyczne z ciałem.
Joga. Praktyka jogi łączy w sobie ruch, oddech i medytację, co może przyczynić się do redukcji stresu i przywrócenia równowagi w organizmie. Regularne ćwiczenie jogi może wzmocnić mięśnie, poprawić elastyczność i wpłynąć na lepsze samopoczucie psychiczne.
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). Jest to terapia skoncentrowana na mózgu, która wykorzystuje ruchy oczu w celu zmniejszenia intensywności negatywnych wspomnień. EMDR może być niezwykle skuteczne w leczeniu PTSD i innych form traumy.
Znaczenie wsparcia społecznego w leczeniu traumy
Nie można zapominać o znaczeniu wsparcia bliskich oraz dostępu do grup wsparcia, które mogą odegrać kluczową rolę w procesie zdrowienia. Dzielenie się doświadczeniami i emocjami z innymi, którzy przeszli przez podobne sytuacje, może przynieść ulgę i pomóc w zrozumieniu reakcji organizmu.
Trauma nie kończy się w momencie, gdy zagrożenie minie. Często zostaje zapisana w ciele i manifestuje się w postaci różnych dolegliwości. Rozpoznanie tych objawów to pierwszy krok do odzyskania równowagi i lepszego samopoczucia.
Jeśli zauważasz u siebie objawy traumy lub cierpisz z powodu chronicznych dolegliwości somatycznych, rozważ skonsultowanie się z terapeutą specjalizującym się w pracy z traumą. Skontaktuj się z naszym zespołem specjalistów, aby umówić się na konsultację i dowiedzieć się więcej o skutecznych metodach radzenia sobie z traumą.
A jeśli chcesz być na bieżąco z tym co dzieje się w Psychopark – obserwuj naszego bloga i stronę na FACEBOOK.
Zapraszamy do kontaktu 🙂
Zespół PsychoPark.pl
Bibliografia
– Porges, S. (2011). *The Polyvagal Theory: Neurophysiological Foundations of Emotions, Attachment, Communication, and Self-Regulation.* W. W. Norton & Company.
– Van der Kolk, B. (2014). *The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma.* Penguin Books.
– Levine, P. A. (1997). *Waking the Tiger: Healing Trauma.* North Atlantic Books.
Może zainteresować Cię również:
